Statystyki podają, że na zaparcia cierpi około 14% Polaków. Przyczyny tej dolegliwości mają różne podłoże. Natomiast  bez względu na to, czy występują sporadycznie, czy przewlekle nie powinno się ich bagatelizować i koniecznie zlokalizować źródło problemu, aby uniknąć poważnych konsekwencji, jakimi może okazać się rak jelita grubego.

Co to są zaparcia?

Zaparcia definiuje się jako utrudnione lub rzadsze niż normalne wypróżnianie się (mniej niż 3 razy na tydzień), które często wiążą się z trudnościami w oddawaniu stolca. W przypadku zaparć stolec może być twardy i suchy, co sprawia, że jego wydalenie jest bolesne lub nieprzyjemne. Od momentu spożycia posiłku do wydalenia jego resztek normalnie mija od 12 do 24 godzin. Szacuje się, że u osób z zaparciami ilość zalegających resztek kałowych może sięgać nawet 15 kg. Warto wiedzieć, że stolec w ok. 70 % składa się z wody, dlatego jej niedobory mogą przyczyniać się do trudności z wypróżnianiem. Mimo iż zaparcia dotykają zwykle osób dorosłych, to mogą one też występować u dzieci. Wypróżnianie kojarzone z bólem powoduje wtedy blokadę psychiczną, która jest kolejnym problemem do rozwiązania u dzieci.

Przyczyny zaparć

• dietę ubogą w błonnik: błonnik nierozpuszczalny w wodzie zawarty w takich produktach jak: pełnoziarniste produkty zbożowe, orzechy, nasiona, skórki warzyw i owoców, przechodzi przez przewód pokarmowy niestrawiony. Dzięki temu dodaje objętości do stolca, przyspiesza przesuwanie się treści pokarmowej przez jelita, wspomaga regularność wypróżnień oraz zapobiega zaparciom;
• niewystarczająca ilość płynów: kał w większości składa się z wody, spożywanie małej ilości płynów może sprawić, że stolec będzie twardszy i trudniejszy do wydalenia;
• brak aktywności fizycznej: jelita lubią ruch; bakterie, które osadzają się w kosmkach jelitowych, pracują lepiej przy regularnej aktywność fizycznej przyczyniając się do prawidłowej perystaltyki jelit;
• stres i napięcie: stres może wpływać na funkcjonowanie przewodu pokarmowego, powodując biegunki lub zaparcia;
• przyjmowanie leków: niektóre leki, takie jak opioidy, antydepresanty i leki przeciwhistaminowe, mogą powodować zaparcia jako skutek uboczny;
• nieprawidłowości anatomiczne takie jak: uchyłek odbytnicy, wypadanie odbytnicy lub obniżenie dna miednicy;
• choroby: rak jelita grubego, guz narządów sąsiadujących, który naciska na jelito, zwężając je.

Mikrobiom jelit a zaparcia

Bakterie w jelitach zdrowego człowieka, który nie ma żadnych nieprzyjemnych objawów, żyją we wzajemnej symbiozie, tworząc równowagę. Jeśli pojawiają się zaparcia, oznacza to, że homeostaza została zaburzona. Bifidobakterie są jednymi z najważniejszych korzystnych bakterii obecnych w jelitach, szczególnie u dzieci. Te bakterie są znane z produkcji kwasu mlekowego, który pomaga w utrzymaniu pH jelit na odpowiednim poziomie, zapobiegając namnażaniu się patogenów. Lactobacillus są inną grupą korzystnych bakterii, które są ważne dla zdrowia przewodu pokarmowego. Produkują one m.in. substancje o działaniu przeciwbakteryjnym, które pomagają w utrzymaniu równowagi mikroflory jelitowej. Niedobór tych bakterii może być związany z zaburzeniami trawiennymi, w tym z zaparciami. Dodatkowo nadmierna aktywność bakterii gnilnych, które rozkładają składniki odżywcze w przewodzie pokarmowym, tworząc gazy i toksyny, może przyczynić się do wzdęć, dyskomfortu oraz problemów z wypróżnianiem się. Równowagę mikroflory jelitowej zapewnia szczep Narine, wyjątkowo silny i skuteczny w regulowaniu pracy jelit oraz wsparciu ich w regeneracji.

Znaczenie mikroflory jelitowej w zaparciach

Mikroflora jelitowa odgrywa kluczową rolę w fermentacji błonnika pokarmowego, który nie jest trawiony w górnym odcinku przewodu pokarmowego. Proces ten prowadzi do powstania krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych oraz gazów, co z kolei stymuluje perystaltykę jelit i ułatwia wypróżnianie. Dodatkowo niektóre bakterie obecne w mikroflorze jelitowej mogą produkować substancje chemiczne, takie jak neuroprzekaźniki i hormony, które wpływają na funkcjonowanie układu pokarmowego, w tym na perystaltykę jelit. Dysbioza, czyli zaburzenie równowagi w mikroflorze jelitowej, może prowadzić do zaburzeń w produkcji tych substancji i przyczyniać się do problemów z wypróżnianiem. Warto pamiętać, że zdrowa mikroflora jelitowa pełni funkcję barierową, zapobiegając nadmiernemu namnażaniu się bakterii patogennych, które mogą prowadzić do infekcji jelitowych i stanów zapalnych, przyczyniających się do zaburzeń w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego, w tym do zaparć.

Jak sobie radzić z zaparciami?

Chcąc wyeliminować zaparcia, warto zacząć od zmian nawyków żywieniowych – odpowiednie produkty, ale też sposób jedzenia (wielkość porcji, regularność posiłków) ma znaczenie. Zwiększenie ilości przyjmowanej wody powinno odbywać się stopniowo, tak aby nerki przyzwyczaiły się do nowej sytuacji. Poniżej przedstawiamy 6 zasad, dzięki którym pozbędziesz się zaparć.

1. Spożywaj więcej błonnika w diecie

• warzywa: Szpinak, brukselka, brokuły, marchew, kalafior i inne warzywa liściaste oraz korzeniowe;
• owoce: Jabłka, gruszki, jagody, truskawki, maliny, pomarańcze i inne owoce bogate w błonnik.
• pełnoziarniste produkty zbożowe: pełnoziarniste pieczywo, makarony, ryż brązowy, płatki owsiane, kasze gryczane i inne produkty zbożowe.
• nasiona i orzechy: siemię lniane, nasiona chia, orzechy włoskie, migdały, orzeszki ziemne i inne nasiona oraz orzechy.

2. Spożywaj więcej wody

Picie wystarczającej ilości płynów, głównie wody, jest kluczowe dla zapobiegania zaparciom. Pamiętaj, aby pić co najmniej 8 szklanek wody dziennie, a także unikać nadmiernej ilości kofeiny i napojów wysokosłodzonych, które mogą prowadzić do odwodnienia.

3. Ogranicz produkty przetworzone i bogate w tłuszcze

Produkty przetworzone, fast food oraz żywność bogata w tłuszcze nasycone może spowalniać pracę jelit i przyczyniać się do zaparć. Staraj się ograniczać spożycie tych produktów i zamiast nich wybieraj zdrowe źródła białka, takie jak kurczak, ryby, tofu czy jajka.

4. Spożywaj regularne posiłki o stałych porach

Regularne spożywanie posiłków o stałych porach pomaga w regulowaniu funkcjonowania przewodu pokarmowego i stymulowaniu perystaltyki jelit. Staraj się spożywać trzy główne posiłki dziennie oraz zdrowe przekąski między nimi, aby utrzymać równomierny poziom energii i zapewnić odpowiednie funkcjonowanie jelit.

5. Włącz probiotyki do diety:

Probiotyki, czyli dobre bakterie, mogą wspomagać zdrową mikroflorę jelitową i poprawić trawienie. Oprócz jakich produktów jak: jogurt naturalny, kefir czy kiszonki warto włączyć jeszcze suplementację probiotyczną (patrz kuracja poniżej).

6. Unikaj napojów alkoholowych i kofeiny

Napoje alkoholowe i kofeina może działać odwadniająco i prowadzić do zwiększenia ryzyka zaparć. Ogranicz spożycie tych napojów lub zastąp je zdrowszymi alternatywami, takimi jak zielona herbata czy świeżo wyciskane soki owocowe.

Co na zaparcia?

Kuracja probiotyczna na zaparcia:

Narum Plus 4 opakowania

Narum Fast 4 opakowania

Dawkowanie u osób dorosłych:

Rano 2-4 kapsułki Narum Fast

Wieczorem 2-4 kapsułki Narum Plus

Dzieci powyżej 3 roku życia:

Rano 1-2 kapsułki Narum Fast

Wieczorem 1-2 kapsułki Narum Plus

Kapsułki należy przyjmować 15-20 minut przed posiłkami z ½ szklanki napoju o temperaturze pokojowej.

Uwaga! podczas przyjmowania produktów należy obserwować swoje samopoczucie i dostosować dawkę do indywidualnych potrzeb.

Przedstawiona w artykule propozycja przyjmowania preparatów nie jest kuracją leczniczą, a jedynie informacją na temat możliwości ich zastosowania. Ilość oraz czas trwania przyjmowania suplementacji, powinien być indywidualnie dopasowany na podstawie własnej obserwacji oraz samopoczucia.

Źródła:

Przewlekłe zaparcia — niedoceniany problem kliniczny, Jarosław Daniluk, 2018.

Postępowanie w zaparciu czynnościowym stolca u dzieci i młodzieży, Mieczysława Czerwionka-Szaflarska, Bartosz Romańczuk, 2008.

Czynniki metaboliczne jako przyczyna zaparć stolca, Paulina Gulbicka, Marian Grzymisławski, 2017.